Yıl 2020, Cilt 3 , Sayı 1

Fantastik Filmlerde Figür ve Olay Örgüsü Bağlamında Stereotipler: “Yüzüklerin Efendisi” Analizi


Fantastik türü, bünyesinde gerçek dışı ögeleri barındıran ve masalsı anlatım yapısına sahip olan bir anlatım biçimidir. Temelleri, insanın bilinmeyene karşı besledikleri meraka, dolayısıyla da mitsel anlatılara dayanmaktadır. Gelişen teknoloji sonucunda fantastik filmlere olan talep ve üretim artış göstermiş, bunun sonucunda da bir çok türü tek çatı altında toplamayı başaran fantastik sinemaya ait, seyircinin sahip olduğu kaçış psikolojisini besleyen yeni yapımlar ortaya çıkmıştır. Nitekim, fantastik filmler yalnızca kaçış psikolojisini beslemek adına üretilen tek boyutlu yapımlar olmanın ötesinde, gerçek dünyayı gerçek üstü unsurlar üzerinden yeniden tasvir etme gücüne sahiptir. Geniş evrenleri ve bu yeni dünyayı oluşturan ögeleri seyirciye film süresi içerisinde hızlıca aktarmak adına, bireylerin zihinlerinde halihazırda yer edinmiş olan stereotiplere ve klasik anlatı yapısının temellerinde yatan, evrensel tekrarı gözlemlenen arketiplere başvurmaktadır. Bu çalışmada, fantastik türün özelliklerine, sinemadaki gelişim sürecine ve stereotip kavramına değinilecek, anlatı yapısı, olay örgüsü ve figürleri adına Propp, Todorov, Campbell ve Jung gibi araştırmacıların araştırmaları ele alınacaktır. Çalışmanın amacı, elde edilen veriler ışığında “Yüzüklerin Efendisi” üçlemesinde yer alan klasik anlatı yapısı, arketipler ve stereotipler belirlenerek fantastik filmlerde figür ve olay örgüsü oluşumunun nasıl ele alındığını tespit etmektir.
Yüzüklerin Efendisi, Stereotip, Klasik Anlatı, Arketip, Propp, Campbell, Jung, Fantastik
  • ANTALYALI, Ö.L, ÖZKUL, A.S. (2017). Fakülte ve Meslek Yüksekokullarında Başarılı Girişimci Algısı ve Cinsiyet Rolü Stereotipleri İle İlişkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (21), S. 1-23.
  • AYAR, P.A. (2015). Fantastik Roman. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • BUTLER, D. (2010). Fantasy Cinema: Impossible Worlds on Screen. Colombia: Wallflower Press
  • DİLİDÜZGÜN, S, (1996). Çağdaş Çocuk Yazını – Yazın Eğitimine Atılan İlk Adım, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • FOWKES, K. A. (2010). The Fantasy Film. New Jersey: Wiley-Blackwell.
  • GÜMÜŞ, A. (2015). Harry Potter Ölüm Yadigarları Filmlerinde “Yadigar”Nesneleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • HINKLE, B., M., JUNG, C., G. (2003). Psychology of the Unconscious. Massachusetts: Courier Corporation
  • INDICK, W. (2007). Senaryo Yazarları İçin Psikoloji, E. Yılmaz (Çev.) İstanbul: Agora Kitaplığı.
  • İMANÇER, D. (2004). Sosyal Psikolojik Açıdan Steırotip Kavrammın Dil Ve Metin Analizinde Kullanımı. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 3(3), s. 128-142.
  • JACKSON, R. (2000). Fantasy: Literature of Subversion. New York: Routledge.
  • JUNG, C., G. (1968). The Archetypes and the Collective Unconscious. Abingdon: Routledge.
  • JUNG, C., G. (1997). Analitik Psikoloji, E. Gürol (Çev.) İstanbul: Payel.
  • LANDMAN, M. (2006). Dream Of A Thousand Heroes: The Archetypal Hero Incontemporary Mythology, With Reference Tothe Sandman By Neil Gaiman. (Yayımlanmamış doktora tezi). University Of South Africa/Edebiyat Fakültesi, Güney Afrika.
  • LIPPMANN, W. (1964). Public Opinion. Londra: Transaction Publishers.
  • LOTMAN, M. Y. (2012). Sinema Göstergebilimi, O.Özügül (Çev.) İstanbul: Nirengi Kitap.
  • MÜSTECAPLIOĞLU, B. (2004). Türk Romanına Eleştirel Bakış. İstanbul: İletişim Yayınları,
  • NASR, C. (2013). A Review of “The Fantasy Film” Quarterly Review of Film and Video, 30(3), s. 263
  • OKYAY, S. (2003). Fantastik Kurgu ve Bazı Tanımlar. Kitap-lık dergisi, 167, s. 8.
  • OSKAY, Ü. (1994). Popüler Kültür Açısından Çağdaş Fantazya. İstanbul: Der Yayınları.
  • ÖZÇALIŞKAN, Ş. (1996). Vladimir Propp’un Biçimbilimsel Yaklaşımı Çerçevesinde Bir Keloğlan Masalının İncelenmesi. Dilbilim Araştırmaları Dergisi , 7 , s. 59-75.
  • PARSA, A. F., PARSA, S. (2002). Göstergebilim Çözümlemeleri. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
  • PROPP, V. (1958). Morphology of the Folk Tale. Austin: University of Texas Press.
  • RABKİN, E. S. (1997). Fantastic Worlds, Myths, Tales, and Stones. Oxford: University Press
  • ROLOFF, B., SOMAy, B. (1995). Ütopik Sinema / Bilimkurgu Sinemasının Tarihi ve Seeplen Georg Mitolojisi. İstanbul: Alan Yayıncılık.
  • SCHMIDT, V., L. (2001). 45 Master Characters: Mythic Models for Creating Original Characters. Ohio: Writer’s Digest Books.
  • TECİMER, Ö. (2006). Sinema Modern Mitoloji, İstanbul: Plan B.
  • TODOROV, T. (1975). The Fantastic: A Structural Approach to a Literary Genre. Cornell: University Press
  • TODOROV, T., WEİNSTEİN, A. (1969). Structural Analysis of Narrative. NOVEL: A Forum on Fiction, 3(1), s. 70-76.
  • VOGLER, C. (2009). Yazarın Yolculuğu, İstanbul: Okuyan Us Yayınları.
  • VOYTILLA, St. (1999). Myth and the Movies. Kaliforniya: Michael Wiese Productions.
  • ARSLANTEPE, M. (2008) Popüler Sinema Filmlerinde Hikâye Anlatımı. 28 Kasım 2019 tarihinde Kocaeli Üniversitesi sitesi http://akademikpersonel.kocaeli.edu.tr/marslantepe/diger/marslantepe19.12.2009_00.38.04diger.pdf adresinden erişildi.
  • SILVERBERG, R. Fantezinin Kısa Hikâyesi. 28 Kasım 2019 tarihinde Türk Edebiyat sitesi: https://www.turkedebiyati.org/fantastik-edebiyatin-kisa-hikayesi/ adresinden erişildi.
  • WILLIAMS, J. (2017, 21 Eylül). The “Hobbit” Anniversary: What Inspired J.R.R Tolkien’s Iconic Book. https://www.newsweek.com/
Birincil Dil tr
Konular İletişim
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Orcid: 0000-0002-9799-3218
Yazar: Eser Yeşim ÇAKIR (Sorumlu Yazar)
Kurum: EGE ÜNİVERSİTESİ
Ülke: Turkey


Tarihler Yayımlanma Tarihi : 31 Mayıs 2020
Bibtex @araştırma makalesi { dorduncukuvvet728138, journal = {Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergi}, issn = {}, eissn = {2636-8633}, address = {Adnan Menderes Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanlığı Aydın Menderes Derslikleri Kat:3 Merkez AYDIN}, publisher = {Adnan Menderes Üniversitesi}, year = {2020}, volume = {3}, pages = {77 - 99}, doi = {10.33464/dorduncukuvvet.728138}, title = {Fantastik Filmlerde Figür ve Olay Örgüsü Bağlamında Stereotipler: "Yüzüklerin Efendisi" Analizi}, key = {cite}, author = {Çakır, Eser Yeşim} }
APA Çakır, E . (2020). Fantastik Filmlerde Figür ve Olay Örgüsü Bağlamında Stereotipler: “Yüzüklerin Efendisi” Analizi . Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergi , 3 (1) , 77-99 . DOI: 10.33464/dorduncukuvvet.728138
MLA Çakır, E . “Fantastik Filmlerde Figür ve Olay Örgüsü Bağlamında Stereotipler: “Yüzüklerin Efendisi” Analizi” . Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergi 3 (2020 ): 77-99
Chicago Çakır, E . “Fantastik Filmlerde Figür ve Olay Örgüsü Bağlamında Stereotipler: “Yüzüklerin Efendisi” Analizi”. Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergi 3 (2020 ): 77-99
RIS TY – JOUR T1 – Fantastik Filmlerde Figür ve Olay Örgüsü Bağlamında Stereotipler: “Yüzüklerin Efendisi” Analizi AU – Eser Yeşim Çakır Y1 – 2020 PY – 2020 N1 – doi: 10.33464/dorduncukuvvet.728138 DO – 10.33464/dorduncukuvvet.728138 T2 – Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergi JF – Journal JO – JOR SP – 77 EP – 99 VL – 3 IS – 1 SN – -2636-8633 M3 – doi: 10.33464/dorduncukuvvet.728138 UR – https://doi.org/10.33464/dorduncukuvvet.728138 Y2 – 2020 ER –
EndNote %0 Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergi Fantastik Filmlerde Figür ve Olay Örgüsü Bağlamında Stereotipler: “Yüzüklerin Efendisi” Analizi %A Eser Yeşim Çakır %T Fantastik Filmlerde Figür ve Olay Örgüsü Bağlamında Stereotipler: “Yüzüklerin Efendisi” Analizi %D 2020 %J Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergi %P -2636-8633 %V 3 %N 1 %R doi: 10.33464/dorduncukuvvet.728138 %U 10.33464/dorduncukuvvet.728138
ISNAD Çakır, Eser Yeşim . “Fantastik Filmlerde Figür ve Olay Örgüsü Bağlamında Stereotipler: “Yüzüklerin Efendisi” Analizi”. Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergi 3 / 1 (Mayıs 2020): 77-99 . https://doi.org/10.33464/dorduncukuvvet.728138
AMA Çakır E . Fantastik Filmlerde Figür ve Olay Örgüsü Bağlamında Stereotipler: “Yüzüklerin Efendisi” Analizi. Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergi. 2020; 3(1): 77-99.
Vancouver Çakır E . Fantastik Filmlerde Figür ve Olay Örgüsü Bağlamında Stereotipler: “Yüzüklerin Efendisi” Analizi. Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergi. 2020; 3(1): 77-99.
IEEE E. Çakır , “Fantastik Filmlerde Figür ve Olay Örgüsü Bağlamında Stereotipler: “Yüzüklerin Efendisi” Analizi”, Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergi, c. 3, sayı. 1, ss. 77-99, May. 2020, doi:10.33464/dorduncukuvvet.728138