Yıl 2021, Cilt 4, Sayı 2
Dünya Basınında İsrail- Filistin Meselesi: 2021 Mayıs İsrail Saldırılarına İlişkin Haberlerin Söylem Analizi
Elif KAYA
Öz
Şiddet ve saldırı olgusu toplumsal hayatta yer alan ve medya aracılığıyla gündelik hayata dahil olan bir konudur. Medyanın kamuoyunu bilgilendirme noktasında saldırı ve terör olaylarına yaklaşımı, saldırı haberlerini ele alış biçimi insanların düşüncelerini etkileme noktasında önemli görülmektedir. Saldırı olaylarının sunuluşu, ortaya koyduğu anlam, insanların saldırılara ilişkin yaklaşımını ve düşüncesini etkilemektedir. Diğer yandan medyanın şiddet olgusunu ele alış biçimi sahip olduğu ideolojiden ayrı düşünülememektedir. Medyada sunulan şiddet ve saldırıya dair içeriklerin aktarılma şekli haberin inşasında ve taşıdığı anlamda ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle medyanın saldırı olaylarını aktarırken haberin inşasında üstlendiği rolü çözümlemek haber ve ideoloji arasındaki ilişkiyi görmek açısından önemlidir. Meydana gelen saldırı ve terör olaylarının medyaya yansıması ideoloji ve yayın politikalarına göre farklılık göstermektedir. Medya kuruluşlarının sahip olduğu farklı ideolojik yapılar ve politikalar haberin dili ve söyleminde, içeriğinde kendini göstermektedir. Bu çalışmada İsrail’in Filistin’e karşı 10 Mayıs 2021 tarihinde başlayan ve ateşkesin imzalandığı 21 Mayıs 2021 tarihine kadar süren 11 günlük saldırıları aktaran haberler incelenmiştir. Çalışma Al Jazeera, TRT World, Sputnik Haber Ajansı, Al Arabiya ve Haaretz haber ajanslarının 11-21 Mayıs 2021 tarihleri arasındaki haberleri ile sınırlandırılmıştır. Seçilen haber içeriklerinin saldırıya ilişkin bakış açısı, haber başlığı, içerik ve görselleri Teun van Dijk’ın söylem analizi yöntemi ile incelenmiştir. Çalışmanın sonucu, ideoloji ve yayın politikası noktasında farklılık gösteren medya kuruluşlarının İsrail- Filistin olayını aktarırken de ideolojilerinin dışında hareket etmediği ve söylemlerini bu doğrultuda inşa ettiği görülmektedir.
Anahtar Kelimeler
İsrail, Filistin, Gazze, Haber, İdeoloji, Söylem Analizi
Kaynakça
- Arslan D. (1998). Aile İçinde Kadına Yönelen Şiddet ve İstanbul Kadın Misafirhanesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
- Avşar Z. (2017). İnternet Çağında Medya, Terör ve Güvenlik. TRT Akademi Olağanüstü Dönemlerde Yayıncılık, 2(3), 117- 132. Bassiouni C. M. (1982). Media Coverage of Terrorism: The Law and the Public. Journal of Communication, 32(2), 128- 143.
- Cirhinlioğlu Z. (2004). Terör ve Toplum. İstanbul: Gündoğan Yayınları.
- Çakır H. (2007). Gazeteciliğe Giriş. Konya: Tablet Yayınları.
- Çelenk S. (2010). Ayrımcılık ve medya. Televizyon Haberciliğinde Etik, Ed. B. Çaplı ve H. Tuncel, Ankara: Fersa. 211‐228.
- Çınar M. (2013). Habercilik ve Nefret Söylemi. İçinde: Medya ve Nefret Söylemi: Kavramlar, Mecralar, Tartışmalar. Ed. M.
- Çınar, İstanbul: Hrant Dink Vakfı Yayınları, 137- 155.
- Çoban B. (2020). Söylem, İdeoloji ve Eylem: İktidar ve Muhalefet Arasındaki Mücadeleyi Çözümleme Denemesi, Söylem ve İdeoloji, Der. B. Çoban ve Z. Özarslan, 3. Baskı, İstanbul: Su Yayınları, 199- 233.
- Devran Y. (2010). Haber Söylem İdeoloji. Başlık Yayın Grubu: İstanbul.
- Doğanay Ü. (2018). Ayrımcılık, Söylem ve Medya. Ayrımcılığın Yüzleri (Der. Ü. Doğanay), Ankara: Şen Matbaa, 16- 39.
- Doğanay Ü. ve H. Ç. Keneş (2016). Yazılı Basında Suriyeli ‘Mülteciler’: Ayrımcı 143 Söylemlerin Rasyonel ve Duygusal Gerekçelerinin İnşası. Mülkiye Dergisi, 40 (1), 143-184.
- Durur Küçük E. (2017). Medyada Şiddetin Bir Başka Yüzü: ‘Doktora Saldırı’ Haberleri, Atatürk İletişim Dergisi, 14, 45- 60.
- Eagleton T. (2020). İdeoloji. (Çev. M. Özcan), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Fairclough N. (2020). Dil ve İdeoloji. Söylem ve İdeoloji, Der. B. Çoban ve Z. Özarslan, 3. Baskı, İstanbul: Su Yayınları, 121- 134.
- Gölcü, A., Bal, E. & Karadeniz, B. (2019). Dil ve söylem pratiklerini haber metinlerinde aramak: Yeni Zelanda terör saldırısı örneği. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (17), 220-251.
- Gümüş A. (2006). Şiddet Türleri, Eğitim Sen Toplumsal Bir Sorun Olarak Şiddet Sempozyumu, Ankara, Türkiye, 20- 21 Mayıs 2006, 13- 35.
- İnal M. A. (1996). Haberi Okumak. Temuçin Yayınları. İstanbul: Temuçin Yayınları.
- Karaduman S. (2017). Eleştirel Söylem Çözümlemesinin Eleştirel Haber Araştırmalarına Katkısı ve Sunduğu Perspektif.
- Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 4(2), 31-46.
- Keneş Ç. H. (2014). Yeni Irkçı Söylemlerin Eklemli Niteliği ve Medyanın İşlevi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 69(2), 407-433.
- Mardin Ş. (2000). İdeoloji. 6. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
- Michaud Y. (1994). Şiddet, (C. Muhtaroğlu Çev.). İletişim Yayınları.
- Öner Y. (2004). Şiddetin Topolojisi Kitap Değerlendirmesi. On Dokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 47, 605-615.
- Palabıyıkoğlu R. (1997). Medya ve Şiddet. Kriz Dergisi, 5(2), 123- 126.
- Purvis T. & Hunt A. (2014). Söylem, İdeoloji, Söylem, İdeoloji, Söylem, İdeoloji… Moment Dergi, 1(1), 9- 36.
- Riches D. (1989). Antropolojik Açıdan Şiddet, (D. Hattatoğlu Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınevi.
- Sancar S. (2020). İdeolojinin Serüveni Yanlış Bilinç ve Hegemonyadan Söyleme. 4. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi.
- Sholle J. D. (1999). Eleştirel Çalışmalar: İdeoloji Teorisinden İktidar/Bilgiye. İçinde Medya İktidar İdeoloji, (Çev. M. Küçük), 2. Basım, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları Ark, 167- 297.
- Sözen E. (2017). Söylem Belirsizlik, Mübadele, Bilgi/Güç ve Refleksivite. İstanbul: Profil Kitap.
- Şeker M. (2003). Haber Söylemi İçinde Yapılandırılmış Örtülü Nesnellik İhlalleri. Selçuk İletişim, 4(2), 100- 113.
- Şeker, T. N. ve Şeker, M. (2011). Televizyon Haberlerinde Söylem: 29 Mart 2009 Yerel Seçimler Örneği. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi (30), 515-522.
- Trend D. (2008). Medyada Şiddet Efsanesi Eleştirel Bir Giriş, (G. Bostancı Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Tunçay E. (2017). Medyada Nefret Söylemi: Ankara Patlaması Örneği. Marmara İletişim Dergisi, 27, 41-62.
- Uysal M (2006). Medya ve Şiddet, Eğitim Sen Toplumsal Bir Sorun Olarak Şiddet Sempozyumu, Ankara, Türkiye, 20- 21 Mayıs 2006, 121- 128.
- Van Dijk T. A. (1999). Söylemin Yapıları ve İktidarın Yapıları. İçinde Medya İktidar İdeoloji, (Çev. M. Küçük), 2. Basım, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları Ark, 331- 377.
- Van Dijk T. A. (2001). Discourse, Ideology and Context. Folia Linguistica, (1),2, 11-40.
- Van Dijk T. A. (2020). Söylem ve İdeoloji Çok Alanlı Bir Yaklaşım. Söylem ve İdeoloji, Der. B. Çoban ve Z. Özarslan, 3. Baskı, İstanbul: Su Yayınları, 15- 101.
- Zorlu Y. (2016). Medyadaki Şiddet ve Etkileri. Humanities Sciences, 11(1), 13- 32.
Kaynak Göster
| APA | Kaya, E. (2021). Dünya Basınında İsrail- Filistin Meselesi: 2021 Mayıs İsrail Saldırılarına İlişkin Haberlerin Söylem Analizi . Uluslararası Medya ve İletişim Araştırmaları Hakemli Dergisi , 4 (2) , 190-210 . DOI: 10.33464/mediaj.1005600 |